JLL Türkiye, 2022 üçüncü çeyreğine ait Türkiye’nin Makroekonomi ve Gayrimenkul Piyasası Verileri Raporu’nu açıkladı. Perakende, ofis ve lojistik kesiminin değerlendirildiği raporda, 2022 yılının üçüncü çeyreği baz alınırken 2023 yılı ile ilgili beklenti ve öngörüler de yer alıyor.
Ticari gayrimenkul alanında finansal ve profesyonel hizmetler veren ve yatırım idaresi danışmanlığı sunan JLL Türkiye’nin raporuna göre, sektörde pandeminin etkileri büyük oranda azaldı ve toparlanma süreci büyük verimlilikle devam ediyor.
İnşaatı devam eden 35 alışveriş merkezinde toplamda 1,1 milyon metrekare kiralanabilir alan yer alıyor. JLL Türkiye Eş CEO’su Tarkan Ander, Türkiye’nin Makroekonomi ve Gayrimenkul Piyasası Verileri Raporu’nda yer alan perakende bölümüyle ilgili dataları ait şu değerlendirmelere yer verdi:
“Türkiye’deki mevcut alışveriş merkezi arzının 2022 yılının üçüncü çeyreğinde 449 alışveriş merkezinde 13.9 milyon metrekare düzeyinde kaldığını söylemek mümkün. Bu oranda en büyük hisse sahibi yüzde 37 ile İstanbul ve sırasıyla yüzde 12 ile Ankara ve yüzde 6 ile İzmir biçiminde sıralanıyor. Halihazırda inşaatı devam eden 35 alışveriş merkezinde yaklaşık 1,1 Milyon metrekare kiralanabilir alan yer alıyor bu da demek oluyor ki 2024 sonu itibariyle bu sayısı 15 milyon metrekarenin üzerinde göreceğiz. Birebir halde geçen yıl 162 metrekare olarak kaydedilen perakende yoğunluğu da 165 metrekareye çıkmış ve 2024 yılı sonunda bu sayı da 172 metrekare düzeyinde karşımıza çıkacak.”
ALIŞVERİŞ MERKEZİ CİROLARI YÜZDE 20 ARTIŞ GÖSTERDİ
Türkiye’nin Makroekonomi ve Gayrimenkul Piyasası Verileri Raporu’nda yer alan perakende ve ofis pazarı datalarını kıymetlendiren JLL Türkiye Eş CEO’su Dora Şahintürk, “Alışveriş merkezi ciroları yüzde 20 artış gösterdi ve fizikî ziyaretçi sayılarında yüzde 10’luk bir düşüş görülse de enflasyondan arındırılmış ciroda 2019 yılının aynı dönemine kıyasla yüzde 20 artış kaydedildi” dedi.
Merkezi İş Alanı’nda boşluk son sekiz yılın en düşük düzeyine geriledi. JLL Türkiye Eş CEO’su Dora Şahintürk ofis pazarı verileriyle ilgili olarak da “İstanbul’da A sınıfı ofis arzı 5,8 milyon metrekare düzeyinde seyrediyor ve 1,5 milyon metrekare şimdi tamamlanmamış kiralanabilir alan yer alıyor. Bu sayının 2023 yılı sonunda 7,3 milyon düzeyinde seyredeceğini görüyoruz. İnşaat halindeki ofis arzının yüzde 90’ını 1 milyon metrekarenin üzerinde kiralanabilir alanla İstanbul Finans Merkezi’nin oluşturduğu göze çarpıyor. Boşluk oranının yüzde 14,4 olduğu Merkezi İş Alanı’nda (MİA) Levent, MİA dışında Avrupa Yakası’nda Ayazağa ve Kağıthane, Asya’da Kozyatağı ofis kiralamanın alt pazarlarını oluştururken, bilişim, teknoloji, otomotiv ve lojistik sektörleri de en aktif sektörler olarak karşımıza çıkıyor. Birincil ofis kiraları metrekarede 25 dolar seviyesinde seyrederken, geçen yılın aynı çeyreğine oranla lira bazında yüzde 82’lik artış kaydedildi ve A sınıfı ofislere olan talep 3’üncü çeyrekte de canlılığını korudu” diye konuştu.
Küresel tedarik zincirlerinin yeniden yapılanması ile lojistik pazarı daha geniş tabanlı hale geldi. Raporda açıklanan diğer verilere göre ise yapılan açıklamada şu bilgilere yer verildi:
“İstanbul ve Kocaeli alt pazarlarını kapsayan Marmara Bölgesi’ndeki toplam lojistik arzı 2022 yılının üçüncü çeyreğinde 10.6 milyon metrekare olmuş ve ticari kullanım hedefli lojistik arzı 6,8 milyon metrekare olarak kayıt altına alınmıştır. 2022 yılının üçüncü çeyreği prestijiyle toplamda 42.252 metrekare lojistik depo kiralama süreci gerçekleşmesine rağmen, kaliteli depo arzındaki kısıt sebebiyle süreç hacminin hudutlu kalmaya devam ettiğini söylemek mümkün. Üçüncü Parti Lojistik Şirketlerinin en büyük hisse sahibi olduğu pazarda, global tedarik zincirlerinin yine yapılandırılması pazarın dana geniş tabanlı hale gelmesini sağladı ve bir manada oradaki potansiyele bir nefes aldırmış oldu.”
